Een eerlijk vergelijk
Een levenscyclusanalyse (LCA) is een objectieve maatstaf om de milieu-impact van verschillende beschoeiingen tegen elkaar af te wegen, maar in de praktijk blijkt de interpretatie ervan lastig voor de leek. De verschillende varianten en variabelen maken het moeilijk om producten gelijkwaardig tegen elkaar af te wegen en een verantwoorde keuze te maken.
Om hierbij een handje te helpen, vergeleken we twee soortgelijke beschoeiingsvarianten: ons combi-schot type Gouda versus een hardhouten combischot van Centrum Hout/VVNH. Beide systemen vallen in dezelfde ‘gewichtsklasse’ en zijn onafhankelijk en volgens identieke protocollen beoordeeld op hun volledige levenscyclus (A t/m D), per m². Kortom: we vergelijken écht appels met appels.
Indrukwekkend resultaat
De totale milieukosten (MKI) zijn respectievelijk 64% en 235% lager dan hardhout. Daarmee toont deze variantenstudie overtuigend aan dat HIP Groen combischot een milieuvriendelijker alternatief is voor traditionele hardhouten beschoeiingen.
Levensduur is een gamechanger!
De levensduur van een product is een doorslaggevende factor bij de productkeuze. Dit wordt des te duidelijker bij het vergelijken van LCA’s. Let daarom goed op de technische levensduur van elk product voordat je een vergelijking maakt. Als je de werkelijke milieu-impact over de volledige gebruiksduur wilt achterhalen, is het belangrijk om zelf een correctiefactor toe te passen wanneer de levensduren van de producten verschillen.
In de bovenstaande studie wordt een hardhouten beschoeiing met een technische levensduur van 30 jaar vergeleken met een HIP Groen beschoeiing die uitgaat van 50 jaar. Om de totale milieu-impact over dezelfde periode (50 jaar) te kunnen vergelijken, zijn de waarden voor hardhout vermenigvuldigd met een factor 1,67 (50 ÷ 30).
Checklist voor jouw variantenstudie
Ga je zelf aan de slag met een variantenstudie en wil je er zeker van zijn dat je appels met appels vergelijkt? Controleer beide LCA’s dan zeker op de volgende punten:
- Gelijke functionele eenheid Vergelijk producten per gelijke maat of prestatie (bijv. per m² beschoeiing). Voorkom een vertekend beeld door per ongeluk 1 m2 product af te zetten tegen 1 kg materiaal van een ander product.
- Volledige levenscyclus meenemen (A t/m D) Zorg dat productie, transport, gebruik, onderhoud en einde levensduur scenario allemaal binnen je scope vallen.
- Compleet systeem Check of beide LCA’s een compleet systeem onder de loep nemen. Zie erop toe dat componenten zoals bijvoorbeeld bevestigingsmateriaal (ijzerwaren) zijn meegewogen. Dit lijkt misschien verwaarloosbaar, maar kan juist een grote impact hebben op de MKI.
- Gelijke technische levensduur Trek verschillen in levensduur gelijk, door zelf een correctiefactor toe te passen.
- Zelfde dataset Een officiële EPD (vereenvoudigde LCA weergave) toont 2 datasets. Dataset 1 is algemeen leidend. Neem die als uitgangspunt voor je studie.
- Categorie 1 LCA’s komen voor in categorie 1, 2 en 3. Categorie 1 is gebaseerd op product specifieke data met de hoogst mogelijke betrouwbaarheid (niveau 1 in de NMD). Deze data is onafhankelijk getoetst en gevalideerd.
- Milieueffecten in context plaatsen Combineer de uitkomsten met praktische haalbaarheid, ecologische impact en ruimtelijke inpassing.
Als je het instrument juist weet te hanteren, liegen de cijfers er niet om en ligt een verantwoorde keuze voor de hand. Met deze inzet hopen we meer duidelijkheid te bieden en een concrete bijdrage te leveren aan de circulaire transitie in de waterbouw.
